Fotel RM58 – zobacz, dlaczego zachwycił świat!

Czy historia jednego fotela może być fascynująca? Czy sytuacja polityczna może na niej odcisnąć swoje piętno? Czy projekt sprzed pięćdziesięciu lat może stać się równie popularny, jak nowość? Jeśli chodzi o fotel RM58, odpowiedź brzmi jak najbardziej: tak! Ten unikatowy, zarówno w skali naszego kraju, jak i całego świata, projekt nie doczekał się masowej produkcji u początków swojego powstania i musiał na nią czekać aż pół wieku. Jego twórca, Roman Modzelewski, wszechstronny i wyprzedzający swoją epokę artysta, mimo pierwszych sukcesów swojego dzieła nie dożył czasów, w których mogłoby ono gościć w polskich i zagranicznych mieszkaniach. I choć fotel RM58 przez pięćdziesiąt lat pokrywał muzealny kurz, w końcu, zaledwie kilka lat temu, rzucono na niego światła reflektorów i teraz powraca w pełnej krasie. W nowoczesnym wydaniu. W modnych kolorach. Przykuwający wzrok i zachwycający formą jak w dniu swojej premiery.

O czym przeczytasz w artykule?

• Roman Modzelewski. Kilka słów o twórcy fotela RM58
• Kilogram plastiku na głowę, czyli tworzywa sztuczne w Polsce w latach pięćdziesiątych
• Projekt fotela RM58
• Odkryty na nowo
• Vzór
• Fotel RM58 classic
• Fotel RM58 composite
• Fotel RM58 soft (tapicerowany)
• Fotel RM58 matte
• Fotel RM58 wood
• Fotel RM57
• Fotel RM58 na wystawach
• Kilka ciekawostek związanych z fotelem RM58

Roman Modzelewski. Kilka słów o twórcy fotela RM58

Zanim przejdziemy do szczegółów niezwykłej historii fotela RM58, wypada przedstawić jego autora. Roman Modzelewski (1912-1997) urodził się na Litwie. Studiował malarstwo sztalugowe i dekoracyjne w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1945 roku rozpoczął pracę w Liceum sztuk Plastycznych w Łodzi i jednocześnie współorganizował Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych, w której później aż czterokrotnie pełnił funkcję rektora i prowadził zajęcia z dekoracji wnętrz i malarstwa.

Prace Romana Modzelewskiego:

• Obrazy reliefowe (rodzaj płaskorzeźb na płótnie),
• Rzeźby abstrakcyjne,
• Projekty metalowej biżuterii zdobionej żywicami epoksydowymi,
• Projekty z metalu,
• Sgraffita reklamowe,
• Projekty mebli,
• Rzemiosło artystyczne.

Kilogram plastiku na głowę, czyli tworzywa sztuczne w Polsce w latach pięćdziesiątych

Roman Modzelewski był człowiekiem żywo zainteresowanym nowoczesnymi materiałami i technologiami. Jako jeden z pierwszych polskich artystów rozpoczął eksperymenty z tworzywami sztucznymi, które między innymi wykorzystywał w projektach krzeseł tworzonych w drugiej połowie lat pięćdziesiątych. W tym czasie materiał ten stanowił nowość i luksus – wystarczy wspomnieć, że Polska produkowała wówczas 1 kilogram plastiku na głowę mieszkańca.

Projekty Romana Modzelewskiego w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych:

• W 1957 roku na II Ogólnopolskiej Wystawie Architektury Wnętrz twórca zaprezentował prototypy dwóch siedzisk na metalowych nogach o nazwie RM57 oraz krzesła ze sklejki na metalowej konstrukcji,
• W latach sześćdziesiątych opracował projekt jachtu tak by, zamiast drewna użyć do jego budowy tworzywa sztuczne (jacht „Biały”),
• Projekt jachtu „Amulet” z żywicy epoksydowej oraz „Talizman” z włókna węglowego.
• Jednocześnie trwały prace nad fotelem RM58.

Projekt fotela RM58

W 1958 roku (i stąd 58 w nazwie fotela, obok inicjałów autora) powstaje prototyp fotela RM58. Siedzisko ma organiczne kształty i jest wsparte na stelażu ze stosunkowo cienkich rurek. Skorupa siedziska wykonana jest z papier mâché polakierowanego na czarno, jednak kolejne wersje zbudowane już były z laminatu poliestrowo-szklanego. W tamtych czasach był to projekt wizjonerski na skalę światowego wzornictwa.

Dalsze losy RM58:

• Fotela RM58 nie wprowadzono na polski rynek.
• Fotel miał być produkowany na eksport do Francji (spodobał się samemu Le Corbusierowi), jednak ówczesne władze nie wyraziły na to zgody.
• RM58 ma epizody w dwóch filmach: „Ósmy dzień tygodnia” Aleksandra Forda (1958) oraz „Gdzie jesteś, Luizo?” Janusza Kubika (1964),
• W 1961 roku Roman Modzelewski opatentował RM58 i zaczął produkować go metodami chałupniczymi. W ten sposób, jak się szacuje, powstało około stu egzemplarzy.
• Autor RM58, prawdopodobnie zniechęcony niewprowadzeniem RM58 do masowej produkcji, zajął się projektowaniem jachtów z tworzyw sztucznych.
• Słuch o RM58 zaginął na 50 lat.

Odkryty na nowo

W 2012 roku student Wydziału Wzornictwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych Jakub Sobiepanek przedstawia w ramach swojej pracy magisterskiej stworzone przez siebie trzy fotele: RM56, RM57 i RM58. W ten sposób zostaje wskrzeszona pamięć o trzech projektach artysty-wizjonera sprzed pół wieku. Zaczyna się też masowa produkcja foteli w nowoczesnym wydaniu w firmie założonej przez Jakuba Sobiepanka.

Fotele powstałe na podstawie projektów Romana Modzelewskiego:

• RM58 z siedziskiem z polietylenu lakierowanego na wysoki połysk (oryginalnie z laminatu poliestrowo-szklanego)
• RM57 z siedziskiem ze sklejki (oryginalnie z polichlorku winylu (winiduru)).
• RM56 z siedziskiem tapicerowanym (podobnie jak oryginał).

Vzór

W 2012 roku Jakub Sobiepanek tworzy unikatową markę Vzór, w której, w myśl tytułu swojej pracy magisterskiej, rewitalizuje „projekty polskiego wzornictwa przemysłowego XIX wieku poprzez wykorzystanie współczesnej technologii i materiałów”. W ten sposób trafiają na polski rynek fotele RM56, RM57 i RM58 w nowych wydaniach, z pełnym zachowaniem szacunku dla swoich pierwowzorów.

Oferta Vzoru:

• Fotel RM58 classic,
• Fotel RM58 composite,
• Fotel RM58 soft (tapicerowany),
• Fotel RM58 matte,
• Fotel RM56 wood,
• Fotel RM57.

Fotel RM58 classic

RM58 classic to wierne odwzorowanie wizualne projektu z 1958 roku. To fotel wykonany w technologii rotoformowania, z siedziskiem z polietylenu lakierowanego na wysoki połysk. Produkcja RM58 classic z takiego materiału, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii przemysłowych sprawia, że meble powstają względnie szybko i tanio, przy zachowaniu stałych parametrów jakościowych.

Kilka informacji na temat RM58 w nowoczesnym wydaniu:

• Jego wysokość całkowita to 71 cm, wysokość nóżek 28 cm, wysokość oparcia 62 cm, a szerokość to 67 cm,
• Fotel dostępny jest w kolorach czarnym, białym, czerwonym, zielonym i żółtym,
• Jego nóżki wykonane są ze stali powlekanej proszkowo, a zakończone są nasadkami antypoślizgowymi.
• Dostępne kolory zostały wybrane w konsultacji z wdową po Romanie Modzelewskim, Werą Modzelewską.

Fotel RM58 composite

Wersja fotela RM58 composite została wyprodukowana przy użyciu nowoczesnych kompozytów, które można uznać za współczesne odpowiedniki kompozytów używanych przez Romana Modzelewskiego (laminatów poliestrowo-szklanych). To limitowana wersja fotela RM58 classic. Produkowana jest ręcznie w technologiach, jakie stosuje się przy produkcji łodzi i jachtów.

Garść ciekawych informacji na temat RM58 composite:

• Jego wymiary to: wysokość – 72 cm, szerokość – 67 cm i głębokość – 68 cm.
• Jego skorupa pokrywana jest warstwą żelkotu, barwnej żywicy, która gwarantuje długowieczność fotela,
• Dostępne kolory to czarny, czerwony, biały, zielony i żółty.

Fotel RM58 soft (tapicerowany)

Tapicerowany fotel RM58 to połączenie oryginalnego wzoru z 1958 roku z na wskroś nowoczesnymi materiałami. Siedzisko może być wykonane z wielu różnych tkanin w szerokiej gamie kolorystycznej. Zmianie uległy także nieznacznie wymiary fotela.

Kilka danych dotyczących fotela tapicerowanego RM58:

• Wysokość całkowita fotela to 71 cm, a szerokość – 70 cm. Wysokość od podłogi do siedziska wynosi 28 cm, a wysokość oparcia to 44 cm.
• Siedzisko zostało nieznacznie powiększone względem klasycznego RM58, a jego wypełnienie stanowi wylewana pianka poliuretanowa.
• Fotel dostępny jest w wersji na czterech nóżkach, na jednej obrotowej nodze z płaską bazą i na jednej obrotowej nodze z bazą czteroramienną.
• Do wyboru mamy aż 80 różnych tkanin na siedzisko.
• Dostępne kolory siedziska to między innymi szary, żółty, czerwony, zielony i brązowy.

Fotel RM58 matte

Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii powstał model fotela RM58 w wersji matowej. Co więcej, może być on również używany na zewnątrz. Podobnie jak w przypadku poprzednich foteli, również i tutaj mamy ogromny wybór kolorów tapicerki.

Czym charakteryzuje się fotel RM58 matte?

• Jego wysokość całkowita wynosi 71 cm, szerokość 65 cm, wysokość oparcia 62 cm, a wysokość nóżek 28 cm,
• Dostępny jest między innymi w kolorach czarnym, czerwonym, białym, zielonym, żółtym, turkusowym, szarym, pomarańczowym czy też oliwkowym.

RM56 wood

Fotel RM56 wood wiernie oddaje prototyp Romana Modzelewskiego powstały w latach pięćdziesiątych. Organiczne siedzisko uformowane ze sklejki osadzone było na metalowej konstrukcji o abstrakcyjnej formie. W 1956 roku projekt ten powstał z użyciem winiduru (polichlorku winylu). Rok później otrzymał II nagrodę na II Ogólnopolskiej Wystawie Architektury Wnętrz w Warszawie (kategoria: meble indywidualne). W stworzonym modelu możliwe było połączenie nóg ze skorupą bez konieczności przewiercania siedziska na wylot, co znacznie zwiększyło jego walory estetyczne.

Współczesna wersja RM56 wood:

• Ma wymiary: wysokość całkowita – 78 cm, wysokość nóżek – 40 cm, głębokość 58 cm i szerokość 71 cm,
• Dostępna jest w wersji z siedziskiem w kolorze naturalnym,
• Dostępna jest z nóżkami z satynowym lub z chromowanym wykończeniem i w różnych kolorach: białym, czarnym, turkusowym, czerwonym, żółtym czy pomarańczowym.

Fotel RM57

Fotel RM57 jest doskonałym przykładem mebla atrakcyjnego wizualnie i jednocześnie spełniającego swoje praktyczne funkcje. Ten fotel jest po prostu wygodny! Dostępny w wielu kolorach, o cudownie prostych liniach, może stać się ozdobą każdego wnętrza w nowoczesnym stylu.

Garść informacji na temat fotela RM57:

• Szerokość: 62 cm, głębokość 63 cm, wysokość całkowita 71 cm i wysokość stelażu – 40 cm.
• Siedzisko to tapicerowana pianka poliuretanowa. Tapicerka dostępna jest aż w 80 różnych tkaninach!
• Nóżki wykonane są ze stalowych prętów i mogą mieć wykończenie chromowane lub satynowe. Dostępne w kilku kolorach.

Fotel RM58 na wystawach

Nowoczesny RM58 można obecnie kupić za około 3 tysiące złotych i postawić w swoim domu, czy nawet na tarasie (wybrane wersje). Jednak oryginalny fotel zajmuje zaszczytne miejsca w muzeach i pokazywany jest na wystawach. Jak na ikonę wzornictwa przystało, można go zobaczyć zarówno w kraju, jak i za granicą.

Gdzie można podziwiać oryginalny RM58?

• Dwa oryginalne modele znajdują się w stałej kolekcji Ośrodka Wzornictwa Nowoczesnego Muzeum Narodowego w Warszawie,
• W londyńskim Muzeum Wiktorii i Alberta w ekspozycji „Cold War Modern: Design 1940-70”, prezentującej dzieła wzornictwa, architektury, popkultury i filmu powstałe w okresie „zimnej wojny” po obu stronach Żelaznej Kurtyny. Trafił tu dzięki żonie artysty do stałej kolekcji,
• RM58 można także zobaczyć na licznych wystawach czasowych.

Kilka ciekawostek związanych z fotelem RM58

Choć na tym możemy zakończyć streszczenie historii fotela RM58, to nie wszystko co ciekawe zostało powiedziane! Na koniec dodajmy więc kilka ciekawostek, które jeszcze bardziej ubarwią niezwykłe dzieje projektu Romana Modzelewskiego. Teraz nie pozostaje nam nic innego, jak obserwować jego dalsze losy osobiście.

RM58 w ciekawostkach:

• Pierwszym klientem nowoczesnych RM58 był warszawski (nieistniejący już) klub Syreni Śpiew. To w nim właśnie odbyła się obrona pracy dyplomowej Jakuba Sobiepanka. Jak się okazało, termin obrony, który przypadł na 28 lutego, zbiegł się z setną rocznicą urodzin Romana Modzelewskiego.
• Prócz foteli RM56, RM57 i RM58 Vzór produkuje także krzesło projektu Czesława Knothego. To projektant działający po wojnie i związany ze spółdzielniami ŁAD i RZUT.
• W trakcie prac nad nowoczesną wersją RM58 wprowadzono wiele niewidocznych zmian, które umożliwiły zachowanie dawnej formy przy jednoczesnej wygodzie użytkowania.